Skoro rtęć jest metalem, to dlaczego znamy ją w formie cieczy?

Metale kojarzą się raczej z ciałami stałymi, ale jeśli weźmiemy pod uwagę rtęć, to do głowy przyjdzie jej płynna forma. Pojawia się pytanie: dlaczego akurat ten pierwiastek jest cieczą, podczas gdy inne metale niekoniecznie?
Skoro rtęć jest metalem, to dlaczego znamy ją w formie cieczy?

Oczywiście wszystko jest kwestią temperatury, dlatego wystarczyłoby się wybrać do huty, aby zobaczyć inne metale w formie płynnej. Rtęć jest pod tym względem zupełnie inna, ponieważ nawet w temperaturze pokojowej utrzymuje się w stanie ciekłym. Co ciekawe, przyjmuje taką formę już w temperaturze -38,9 stopni Celsjusza. To bardzo niska wartość, a naukowcy są w stanie wyjaśnić, dlaczego akurat rtęć jest tak wyjątkowa.

Czytaj też: Zdumiewające odkrycie. Naukowcy przykleili owoc do metalowej płytki… prądem elektrycznym

Kluczem do wyjaśnienia fenomenu związanego z zachowaniem rtęci jest funkcjonowanie elektronów walencyjnych. To właśnie stąd bierze się niska temperatura topnienia, mało imponujące właściwości z zakresu przewodnictwa cieplnego i elektrycznego czy brak możliwości tworzenia dwuatomowych cząsteczek rtęci w stanie gazowym.

Dla porównania, sąsiedzi rtęci w układzie okresowym, tacy jak złoto i tal, ulegają topnieniu w zdecydowanie wyższych temperaturach: kolejno ponad 1000 i 300 stopni Celsjusza. Z drugiej strony, rtęć, jako że zazwyczaj występuje w stanie ciekłym, może być stosowana na szereg sposobów. Na liście wymienimy chociażby działanie termometrów, barometrów czy narzędzi służących do pomiaru ciśnienia krwi.

Rtęć przyjmuje formę cieczy już przy temperaturze -38,9 stopni Celsjusza. Większość innych metali potrzebuje do tego zdecydowanie wyższych wartości

Wróćmy jednak do źródła tego fenomenu. Zewnętrzna powłoka elektronowa rtęci jest pełna, choć z pewnością nie może to w pełni wyjaśniać całej sprawy, ponieważ nauce znane są też inne metale o podobnych cechach, które mają zdecydowanie wyższą temperaturę topnienia. Drugim czynnikiem jest zakłócanie zdolności atomów do wiązania się z innymi atomami. 

Czytaj też: Śmieci zamienione w skarb. Nie uwierzysz, do czego posłużą odpady metalowe

Rtęć jest znana ludzkości od dawna, przy czym na przykład w starożytnym Rzymie wykorzystywano ją w czasie wydobycia srebra i złota czy na potrzeby produkcji czerwonej farby. W średniowieczu zaczęto natomiast stosować ten metal w medycynie i farmacji, podczas gdy alchemicy starali się tworzyć złoto poprzez łączenie… siarki z rtęcią. Przez długi czas ludzie nie zdawali sobie sprawy z toksyczności rtęci, dlatego jeszcze w XIX wieku była wykorzystywana na różne sposoby, na przykład do rzekomego leczenia chorób.